الجديد

المسألة الدستورية في مسار الانتقال الديمقراطي  

بقلم: خالد شوكات
دعيت يوم الثلاثاء 26 نوفمبر 2019 للمشاركة في ندوة علمية بمناسبة الذكرى 70 لإعلان الدستور الهندي، في كلية الحقوق والعلوم السياسية بجامعة تونس المنار، للحديث عن الدستور التونسي الجديد باعتباره أبرز محطات مسار الانتقال الديمقراطي، الذي نراه نحن في الداخل صعبا وربما متعثّرًا، ويراه غيرنا في الخارج موفّقا وناجحا، ومن بين هؤلاء السفير الهندي الجديد في بلادنا السيد “بونيت روندال”، الذي قال ان “ديمقراطيتنا الناشئة هي ديمقراطية مكتملة ونموذجية في المنطقة والعالم”. .
عند تناولي الكلمة، حاولت أن أركز في مقدمة مداخلتي على بيان أهمية كلمة “دستور” في تاريخنا، قائلا بكل تواضع أنه ليس هناك شعب أو بلد ارتبط بهذه الكلمة، مثلما ارتبطت تونس والتونسيون، فنحن منذ جمهوريتنا الاولى قبل نحو ثلاثة آلاف عام، أي جمهورية قرطاج، كان لنا دستور ذاع صيته حينها في الافاق، فقد أشار اليه الفلاسفة الإغريق في كتبهم، ومن بينهم أرسطو، ووصفوه بأنه أفضل من دستور روما.
أما في التاريخ الحديث والمعاصر، فقد كانت تونس سبّاقة في مجالها العربي الاسلامي، حيث كتبت دستورا قبل غيرها، هو دستور 1861، بينما كتبت الهند دستورها سنة 1949. وبعد ثلاث سنوات من نيلها الاستقلال صادقت تونس على دستورها الثاني في 1 جوان 1959، وهو دستور الجمهورية الأولى، وقبل ذلك بثلاثة عقود، وتحديدا سنة 1920، أسس الوطنيون التونسيون المناضلون من اجل استقلال بلادهم بقيادة الشيخ عبد العزيز الثعالبي “الحزب الحر الدستوري” الذي طالما عرف بحزب “الدستور” كما أخذ أعضاؤه نعت “الدساترة”، ومن هنا كانت الصلة بين بلادنا والظاهرة الدستورية صلة بنيوية وعروة وثقى لا تنفصم عراها.
يعتبر الدستور التونسي الجديد المصادق عليه في 26 جانفي 2014 (149 فصلا/ 10 أبواب) من الدساتير الموجزة المختصرة قياسا بالدستور الهندي (395 مادة/ 22 جزء) الذي يعد من فئة الدساتير المسهبة والمفصلة، لكنهما يلتقيان في خصائص كثيرة مشتركة، ويختلفان في أخرى متعددة، وذلك مردّه الى اختلاف المعطيات الجغرافية والتاريخية والحضارية بين البلدين من جهة، والى نقاط التقاء أيضا لا تقل أهمية، لعل من بينها مقارعتهما للاستعمار الغربي واشتراكها في منظمة دول عدم الانحياز، وقد قلت ان من ابرز ما يمكن لنا كتونسيين الاستفادة منه في مسعانا لبناء دولة ديمقراطية وتنمية مستدامة، أمران، الاول اصرار الهند على الحفاظ على نظامها الديمقراطي رغم كل المشاكل الاقتصادية والاجتماعية التي عانت منها قبل التقدم التنموي الكبير الذي أحرزته خلال العقدين الاخيرين، والثاني ادارتها الجيدة للتنوع في سياق حكم محلي متطور استوعب تنوعها الديني والاثني واللغوي وحول تعدديتها الى اكبر نعمة ومصدر للثراء القومي.
قلت كذلك، انني اعتبر أهم اضافة جاء بها الدستور التونسي الجديد قياسا الى سابقه، تنصيصه على “الدولة المدينة” التي تشكل في رأيي حلّا تونسيا عبقريا لقضية الصراع الاسلامي – العلماني المتفجرة في المجال العربي الاسلامي منذ القرن 19 الى اليوم، وكانت السبب في سقوط بلدان في نزاعات داخلية وحروب أهلية مدمرة، فالدولة المدنية كانت بمثابة توافق تاريخي بين معسكرين بدا التوافق بينهما لعقود غير ممكن، لكن تونس جعلته ممكنا بفضل عبقرية شخصيتها التاريخية ومقدماتها الديمقراطية التي حوّلت مسارها الثوري الى مشروع اصلاحي.
لقد جاء في الفقرة الثالثة من ديباجة الدستور التونسي الجديد ما بعد نجاح الثورة ما يلي:” وتأسيسا لنظام جمهوري ديمقراطي تشاركي، في إطار دولة مدنية السيادة فيها للشعب…”، كما ورد في الفصل 2 منه، وهو فصل لا يقبل التعديل إن:”تونس دولة مدنية، تقوم على مواطنة، وارادة الشعب، وعلوية القانون.”. بالعودة الى فصول أخرى ذات صلة بفحوى الفصل2 سنجد ما يلي: * الفصل1:”تونس دولة حرة … الاسلام دينها”، أما الفصل 6 فيشير الى أن “الدولة راعية للدين، كافلة لحرية المعتقد والدين وممارسة الشعائر الدينية، وضامنة لحياد المساجد ودور العبادة عن التوظيف الحزبي .
تلتزم الدولة بنشر قيم الاعتدال والتسامح، وبحماية المقدسات ومنع النيل منها، كما تلتزم بمنع دعوات التكفير والتحريض على الكراهية والعنف بالتصدي لها. * وفيّ الفصل 7 يؤكد على أن “الاسرة هي الخلية الاساسية للمجتمع، وعلى الدولة حمايتها”. * وفيّ الفصل 31 يشير إلى ان “حرية الرأي والفكر والتعبير والإعلام والنشر مضمونة”. وبناء على ما تقدم من فصول دستورية فإننا سنقف على اختلاف واضح بين “الدولة المدنية” التي اعتمدها دستورنا التونسي الجديد وبين “الدولة العلمانية” التي تبناها دستور الهند، الذي جاء في تمهيده ما يلي: “نحن شعب الهند، عزمنا ان نشكل الهند كجمهورية ديمقراطية اشتراكية علمانية ذات سيادة، تضمن لمواطنيها حرية الفكر والتعبير والاعتقاد والإيمان والعبادة”. وفيّ المادة 15 يشير الدستور الهندي الى “حظر التمييز على أساس الدين أو العرق أو الطائفة أو الجنس أو مكان الولادة”، أما في المادة 25 منه فيؤكد على حرية الضمير وحرية اعتناق وممارسة ونشر الدين.
وهكذا نلمس التقاء الدولة المدنية في نموذجها التونسي والدولة العلمانية في نموذجها الهندي في موضوع صِمَام الحريات العامة والفردية، بينما نلمس اختلافهما في موضوع رعاية الدولة للدين حيث تبدو الدولة التونسية متدخلة في الشأن الديني بينما تقف الدولة الدينية موقفاً محايداً.

Comments

Be the first to comment on this article

اترك تعليقاً

لن يتم نشر عنوان بريدك الإلكتروني. الحقول الإلزامية مشار إليها بـ *

deneme bonusu veren siteler deneme bonusu
hentai anime sex von teenager auf xvix.eu
tovuti mtandaoni yenye picha za xx na ngono ya watu wa rangi tofauti kati ya mwanamume mweusi na mwanamke mweupe
tovuti bure mtandaoni na video za ngono amateur na hardcore ngono
ilmainen sivusto verkossa englanti hentai fetish seksivideolla ja intohimoisella pillua nuolemalla
สาวเอเชียออกเดทออนไลน์และร่วมเพศในป่าบนเว็บไซต์ลามกที่ดีที่สุด teensexonline.com
online site of dr doe porn video where the big tits doctor get fucked deep in mouth and pussy
most hardcore amateur interracial sex videos with women that get drilled deep in ass and pussy
noe som gir en fantastisk blow job fanget
bure ngono tovuti ngono na Interracial Porn Video Kwa Kura ya kutomba Horny
ฟรีผู้หญิงออกเดทออนไลน์เพื่อร่วมเพศทางปากและมีเพศสัมพันธ์ทางปากเช่นเดียวกับการอมลึกคอหอย
trang web hẹn hò trực tuyến nơi người đàn ông trưởng thành đụ cô gái còn trinh trong âm hộ ướt át và chặt chẽ của cô ấy
enjoy the most exciting amateur blowjob deepthroat with balls licking and rimming
Acıbadem evden eve nakliyat, Acıbadem Nakliyat
Bahçeşehir evden eve nakliyat, Bahçeşehir Nakliyat
Evden eve nakliyat, Nakliyat, İstanbul evden eve nakliyat, nakliyat firmaları, nakliye
Şehirler arası nakliyat, Şehirlerarası evden eve nakliyat
evden eve nakliyat ücretleri
evden eve nakliyat ücretleri
eşya depolama uluslararası evden eve nakliyat

istanbul izmir şehirler arası evden eve nakliyat

istanbul izmir evden eve nakliyat

istanbul bodrum evden eve nakliyat

istanbul fetihye evden eve nakliyat

bodrum evden eve nakliyat

istanbul izmir şehirler arası evden eve nakliyat

istanbul izmir evden eve nakliyat

istanbul bodrum evden eve nakliyat

istanbul fetihye evden eve nakliyat

bodrum evden eve nakliyat

uluslararası eşya taşımacılığı uluslararası eşya taşımacılığı eşya depolama yurtdışı kargo uluslararası evden eve nakliyat istanbul ev depolama ev eşyası depolama uluslararası ev taşıma uluslararası evden eve nakliyat uluslararası nakliyat
bursa escort gorukle escort
deneme bonusu deneme bonusu veren siteler
İstanbul İzmir nakliyat İstanbul İzmir evden eve nakliyat ümraniye evden eve nakliyat ümraniye nakliyat kağıthane evden eve nakliyat kağıthane nakliyat çekmeköy nakliyat çekmeköy evden eve nakliyat
deneme bonusu veren siteler deneme bonusu
ankara escort
akü servis akumyolda.comakücü akumyoldaakumyolda.comakumyolda.com akücü
ingilizceturkce.gen.tr
TranslateDict.com is a online platform that specializes in free translation, helping visitors to translate to English from a wide variety of languages.translatedicttranslatedict.com
Free Spanish to English translation services are available at spanishenglish.com to help you understand and communicate in both languages. spanishenglish.com
şehirler arası nakliyat manisa şehirler arası nakliyat şehirler arası nakliyat şehirler arası nakliyat şehirler arası nakliyat profesyonel evden eve nakliyat ofis taşıma sigortalı evden eve nakliyat istanbul evden eve nakliyat
kazansana
Şehirler arası nakliyat
unblocked games io games
evden eve nakliyat fiyatları İstanbul evden eve nakliyat
evden eve nakliyat nakliye şirketi
Sarıyer Evden Eve Nakliyat Şişli Evden Eve Nakliyat İstanbul İzmir Nakliyat, İstanbul İzmir Evden Eve Nakliyat İstanbul İzmir Evden Eve Nakliyat Kağıthane Evden Eve Nakliyat Ümraniye Evden Eve Nakliyat Çekmeköy Evden Eve Nakliyat
https://www.fapjunk.com https://pornohit.net
https://www.fapjunk.com https://pornohit.net
Başakşehir Evden Eve Nakliyat Şişli Evden Eve Nakliyat Göztepe Evden Eve Nakliyat Bakırköy Evden Eve Nakliyat Sancaktepe Evden Eve Nakliyat Mecidiyeköy Evden Eve Nakliyat Fatih Evden Eve Nakliyat Bahçeşehir Evden Eve Nakliyat Esenler Evden Eve Nakliyat İstanbul Evden Eve Nakliyat
london escorts
şehirler arası nakliyat manisa şehirler arası nakliyat Çanakkale şehirler arası nakliyat Balıkesir şehirler arası nakliyat şehirler arası nakliyat şehirler arası nakliyat Tuzcuoğlu nakliyat
evden eve nakliyat istanbul
istanbul evden eve nakliyat Eşya depolama Ev depolama
evden eve nakliyat
İzmir Şehirler Arası Nakliyat Manisa Şehirler Arası Nakliyat Çanakkale Şehirler Arası Nakliyat Balıkesir Şehirler Arası Nakliyat Şehirler Arası Nakliyat
Spanish to English translation is the process of converting written or spoken content from the Spanish language into the English language. With Spanish being one of the most widely spoken languages in the world, the need for accurate and efficient translation services is essential. Spanish to English translation plays a crucial role in various domains, including business, education, travel, literature, and more. Skilled translators proficient in both Spanish and English are required to ensure accurate and culturally appropriate translations. They must possess a deep understanding of both languages' grammar, syntax, idioms, and cultural nuances to convey the original meaning and intent of the source content effectively. Quality Spanish to English translation services help bridge the language barrier and facilitate effective communication between Spanish-speaking individuals and English-speaking audiences.spanishenglish.com
^ TOP