الجديد

خالد شوكات يكتب عن : محمد مزالي .. الذي نفتقد*

إني أنظر للأستاذ محمد مزالي باعتباره عَلَماً من اعلام الحركة الديمقراطية العربية، ذلك أنه من أوائل من كتبوا تبشيرا بها، كما انه من أوائل حكام المنطقة العربية الذين سعوا جدّيا لتنزيل أفكارهم في التعددية والحريّة إلى ارض الواقع، رغم إكراهات هذا الواقع وتحدّياته الكثيرة وعقباته الجمّة.
لقد كان الاستاذ محمد مزالي – الذي اصبح رئيسا للوزراء بمحض الصدفة ذات يوم من سنة 1980 عندما ألم بسلفه المرض- هو من أقنع الزعيم بورقيبة بضرورة اضفاء جرعة من التعددية على المشهد السياسي المتأزّم، وبالتالي اتاحة الفرصة للمعارضة للمشاركة في الانتخابات وإدارة الشأن العام، وعلى الرغم من تعثّر التجربة الانتخابية لسنة 1981، إِلَّا أن بذرة التغيير بقيت عالقة في الارض التونسية، وعلى أساسها ستبنى تجارب التعدّديّة اللاحقة.
ان زمن الاستاذ محمد مزالي كرئيس للوزراء بين 1980 و1986، كان سنوات التحوّلات العميقة التي ستزعزع أركان المنطقة والعالم، حيث عاشت تونس انفتاحا سياسيا غير مسبوق، تأسست من خلاله عشرات العناوين الصحفية، وتحرر النشطاء الحقوقيون والنقابيون من كثير من القيود، وعبّر المجتمع المدني عن أشواقه في الحرية والديمقراطية والعدالة الاجتماعية.
لم يكن الاستاذ محمد مزالي مطلق اليدين في السلطة، ولا كان الرجل الاول في البلاد، في ظل وجود زعيم كبير واستثنائي في حجم الحبيب بورقيبة، ولكنّه حاول وهو يرأس الحكومة أن يكون حاكماً صاحب مشروع حضاري وطني يعمل على استكمال الاستقلال، ومن هنا طرحه لرؤية اصلاحية متعددة الأبعاد، فقد تحرّك الرجل في كل الاتجاهات، في الداخل عبر زياراته الميدانية لجميع ولايات الجمهورية، وفي الخارج من خلال تواصله مع محيطه العربي الاسلامي النوعي، وانفتاحه على البعد الأفرو-اسيوي خاصّة، ولعلّ كل ما يوصي به خبراء التنمية اليوم، نجد له أثرًا في مسيرة الاستاذ الحافلة بالمنجزات.
لم يخن الاستاذ محمد مزالي مرجعيته الفكرية المتشبّثة بهوية بلاده العربية الاسلامية، كما لم يخن الحاكم “المفكر” و”المثقف” الذي بداخله، وظلّ إلى إلى جانب رئاسته للحكومة، مديراً مسؤولا عن مجلّته “الفكر” التي صدرت بانتظام كما لم تصدر أي مجلّة شهرية تونسية أخرى طيلة واحد وثلاثين عاماً بشكل منتظم، وكانت خير سفير لتونس لدى شعوب الأمة العربية من المحيط إلى الخليج. توجد مباحث كثيرة تحتاج جهود الباحثين في فكّرَ الاستاذ محمد مزالي وسيرته النضالية والوزارية المديدة، مشروعه الديمقراطي ورؤيته للهوية ومفهومه للتنمية ونظرته لاستكمال الاستقلال وصلاته بالعالم العربي الاسلامي وجولاته الافريقية والاسيوية، وإصداراته الأدبية والفكرية، وعلاقاته الانسانية، وأطروحاته التربوية.
لقد كان شخصية متعددة المواهب والاهتمامات، فقد كان سياسيا ومثقفا وأديبا ومفكرا ورياضيا..وهو نموذج لرجل الدولة الوطني ذو التكوين المعرفي المتين وصاحب اليد النظيفة المظلوم حيّاً وميّتاً.
لقد كان لي شرف صحبة الاستاذ محمد مزالي ومرافقته والسفر معه طيلة السنوات العشر الاخيرة من حياته المديدة، وإنّني لأفخر بأنّني من تلامذته وحملة أمانته الفكرية والسياسية، وعلى قناعة تامّة بأن توجهاته الكبرى كانت في مجملها صحيحة، دون عصمته من الخطأ أو تبرئته من اجتهادات قد لا تكون صائبة وقرارات قد لا تكون في محلّها، لكن الثابت عندي إلى اليوم ومنذ ثلاثين عاما، هو ما ثبّته الاستاذ في عبارته السديدة:” نحن مسلمون ولسنا إسلاميين، وعروبيون ولسنا قوميين عرب، واجتماعيون ولسنا شيوعيين، وديمقراطيون ولسنا مستبدين”.
لقد كان الاستاذ محمد مزالي مؤمنا بالوحدة المغاربية، عاملا على تجسيدها، ومؤمنة بالتكامل العربي ساعيا إلى التمكين له، ولعل السير في شوارع العاصمة من قبّة المنزه إلى كورنيش البحيرة، ومن يسافر من بنزرت حتى بنقردان، سيقف على إنجازات هذا الرجل وآثار محاولاته الدؤوبة في التأصيل والتجديد، وفي الديمقراطية والتنمية.
لقد تمكن الاستاذ محمد مزالي عبر العقود، من ربط شبكة من العلاقات الانسانية المتينة، خصوصا مع محيطه العربي الاسلامي، عمل بكل اخلاص على توظيفها لصالح بلاده، في مسعاها للتقدم والرفعة، لكن حقائق عصره لم تتجلى في كثير منها الا بعد وفاته، كما ان حقائق مشروعه الحضاري ما تزال محجوبة في اغلبها ولم يظهر بعضها الا بعد جهاد ومكابدة، ومن ذلك ان تنظيم هذا المؤتمر قد تعثر عدة مرّاتٍ لظروف مستجدة وبعض العقبات الآي صنعها بعض البشر وساعد على تذليلها أصدقاء اعزاء اوفياء، لو لاهم ما جلسنا اليوم لنواصل حمل مشعل الفكر الوطني وعقيدة المساهمة في بناء الوطن، مصداقا لقول الراحل رحمه الله، ” ماذا سيبقى منا بعد الموت الا هذا الاثر الطيب وتلك الكتب”.
لقد غادر الاستاذ محمد مزالي أشهرا قليلة قبل الثورة هذه الدنيا الفانية، وفي قلبه كما اعلم غصَّة وحسرة، لانه كان يطمح الى رؤية بلده مختلفا، اكثر حرية واكثر كرامة، واكثر أصالة واكثر معاصرة، ولكنّه ككل من يكتب سيبقى.. سيبقى في دعوته لهوية وطنية متجذرة في بعدها العربي الاسلامي، وسيبقى في دعوته لإقامة نظام ديمقراطي عصري ودولة مدنية محترمة، وسيبقى في مسعاه لتحقيق استقلال مكتمل بالتنمية العادلة والشاملة والمستدامة، وسيبقى حاضرا بيننا في ما ينتجه الكتاب والاُدباء والشعراء الذين وهاهم، كما سيبقى حاضرا في دعمه لقضية الامة العادلة، قضية فلسطين المغتصبة.
*في الأصل كلمة افتتاحية ألقيت في الجلسة الاولى لندوة نظمها المعهد العربي للديمقراطية بمدينة المنستير يومي السبت والأحد 23 و 24 نوفمبر 2019.

Comments

Be the first to comment on this article

اترك تعليقاً

لن يتم نشر عنوان بريدك الإلكتروني. الحقول الإلزامية مشار إليها بـ *

deneme bonusu veren siteler deneme bonusu
hentai anime sex von teenager auf xvix.eu
tovuti mtandaoni yenye picha za xx na ngono ya watu wa rangi tofauti kati ya mwanamume mweusi na mwanamke mweupe
tovuti bure mtandaoni na video za ngono amateur na hardcore ngono
ilmainen sivusto verkossa englanti hentai fetish seksivideolla ja intohimoisella pillua nuolemalla
สาวเอเชียออกเดทออนไลน์และร่วมเพศในป่าบนเว็บไซต์ลามกที่ดีที่สุด teensexonline.com
online site of dr doe porn video where the big tits doctor get fucked deep in mouth and pussy
most hardcore amateur interracial sex videos with women that get drilled deep in ass and pussy
noe som gir en fantastisk blow job fanget
bure ngono tovuti ngono na Interracial Porn Video Kwa Kura ya kutomba Horny
ฟรีผู้หญิงออกเดทออนไลน์เพื่อร่วมเพศทางปากและมีเพศสัมพันธ์ทางปากเช่นเดียวกับการอมลึกคอหอย
trang web hẹn hò trực tuyến nơi người đàn ông trưởng thành đụ cô gái còn trinh trong âm hộ ướt át và chặt chẽ của cô ấy
enjoy the most exciting amateur blowjob deepthroat with balls licking and rimming
Acıbadem evden eve nakliyat, Acıbadem Nakliyat
Bahçeşehir evden eve nakliyat, Bahçeşehir Nakliyat
Evden eve nakliyat, Nakliyat, İstanbul evden eve nakliyat, nakliyat firmaları, nakliye
Şehirler arası nakliyat, Şehirlerarası evden eve nakliyat
evden eve nakliyat ücretleri
evden eve nakliyat ücretleri
eşya depolama uluslararası evden eve nakliyat

istanbul izmir şehirler arası evden eve nakliyat

istanbul izmir evden eve nakliyat

istanbul bodrum evden eve nakliyat

istanbul fetihye evden eve nakliyat

bodrum evden eve nakliyat

istanbul izmir şehirler arası evden eve nakliyat

istanbul izmir evden eve nakliyat

istanbul bodrum evden eve nakliyat

istanbul fetihye evden eve nakliyat

bodrum evden eve nakliyat

uluslararası eşya taşımacılığı uluslararası eşya taşımacılığı eşya depolama yurtdışı kargo uluslararası evden eve nakliyat istanbul ev depolama ev eşyası depolama uluslararası ev taşıma uluslararası evden eve nakliyat uluslararası nakliyat
bursa escort gorukle escort
deneme bonusu deneme bonusu veren siteler
İstanbul İzmir nakliyat İstanbul İzmir evden eve nakliyat ümraniye evden eve nakliyat ümraniye nakliyat kağıthane evden eve nakliyat kağıthane nakliyat çekmeköy nakliyat çekmeköy evden eve nakliyat
deneme bonusu veren siteler deneme bonusu
ankara escort
akü servis akumyolda.comakücü akumyoldaakumyolda.comakumyolda.com akücü
ingilizceturkce.gen.tr
TranslateDict.com is a online platform that specializes in free translation, helping visitors to translate to English from a wide variety of languages.translatedicttranslatedict.com
Free Spanish to English translation services are available at spanishenglish.com to help you understand and communicate in both languages. spanishenglish.com
şehirler arası nakliyat manisa şehirler arası nakliyat şehirler arası nakliyat şehirler arası nakliyat şehirler arası nakliyat profesyonel evden eve nakliyat ofis taşıma sigortalı evden eve nakliyat istanbul evden eve nakliyat
kazansana
Şehirler arası nakliyat
unblocked games io games
evden eve nakliyat fiyatları İstanbul evden eve nakliyat
evden eve nakliyat nakliye şirketi
Sarıyer Evden Eve Nakliyat Şişli Evden Eve Nakliyat İstanbul İzmir Nakliyat, İstanbul İzmir Evden Eve Nakliyat İstanbul İzmir Evden Eve Nakliyat Kağıthane Evden Eve Nakliyat Ümraniye Evden Eve Nakliyat Çekmeköy Evden Eve Nakliyat
https://www.fapjunk.com https://pornohit.net
https://www.fapjunk.com https://pornohit.net
Başakşehir Evden Eve Nakliyat Şişli Evden Eve Nakliyat Göztepe Evden Eve Nakliyat Bakırköy Evden Eve Nakliyat Sancaktepe Evden Eve Nakliyat Mecidiyeköy Evden Eve Nakliyat Fatih Evden Eve Nakliyat Bahçeşehir Evden Eve Nakliyat Esenler Evden Eve Nakliyat İstanbul Evden Eve Nakliyat
london escorts
şehirler arası nakliyat manisa şehirler arası nakliyat Çanakkale şehirler arası nakliyat Balıkesir şehirler arası nakliyat şehirler arası nakliyat şehirler arası nakliyat Tuzcuoğlu nakliyat
evden eve nakliyat istanbul
istanbul evden eve nakliyat Eşya depolama Ev depolama
evden eve nakliyat
İzmir Şehirler Arası Nakliyat Manisa Şehirler Arası Nakliyat Çanakkale Şehirler Arası Nakliyat Balıkesir Şehirler Arası Nakliyat Şehirler Arası Nakliyat
Spanish to English translation is the process of converting written or spoken content from the Spanish language into the English language. With Spanish being one of the most widely spoken languages in the world, the need for accurate and efficient translation services is essential. Spanish to English translation plays a crucial role in various domains, including business, education, travel, literature, and more. Skilled translators proficient in both Spanish and English are required to ensure accurate and culturally appropriate translations. They must possess a deep understanding of both languages' grammar, syntax, idioms, and cultural nuances to convey the original meaning and intent of the source content effectively. Quality Spanish to English translation services help bridge the language barrier and facilitate effective communication between Spanish-speaking individuals and English-speaking audiences.spanishenglish.com
^ TOP